“Emek ve emekçiden yanayız”

RÖPORTAJ: SİNEM SEYMEN

Eğitim-Bir-Sen Giresun Şube Başkanı Muhammet SARI, “Bir sendikadan daha ötesiyiz” dedi. Aynı zamanda Memur-Sen İl Başkanı da olan Sarı, Giresun Vizyon Dergisi’ne konuşarak Memur-Sen ve Eğitim-Bir-Sen ile ilgili kendisine yönelttiğimiz sorulara samimi cevaplar verdi.

‘Sendikaların öncü kuvvet olduğuna’ vurgu yapan Sarı, meslek liseleri konusunda yaptığı değerlendirmede; ‘Can çekişiyor, ayağa kaldırmak lazım’ uyarısında bulundu.

* Sayın Başkanım, öncelikle röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için teşekkür ediyorum.  Türkiye’deki sendikal hareketin bugünkü durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Sorusuyla başlamak istiyorum. Neler söylemek istersiniz?

“Türkiye’deki sendikal hareketin geldiği noktayı memurlar için ‘ergenlik dönemi’ olarak adlandırıyorum. Bizden önce yola çıkan işçi sendikalarının çok mesafe aldığını söyleyebilirim. Geriye dönük baktığımızda Eğitim-Bir-Sen’in 30 yıllık mazisi var. İşçi sendikalarının kuruluş tarihine bakıldığında Osmanlı imparatorluğunda 1550 yıllar, Cumhuriyet dönemine bakıldığında da 1952 yılında başladığını görüyoruz. İşçi sendikaları ustalık dönemini yaşarken, bizler gençlik dönemindeyiz. Ama bu gençliğin bize heyecan ve dinamizm olarak yansıdığına inanıyorum. İnşallah zaman ilerledikçe Türkiye’nin demokratik gelişiminde işçi ve memur sendikalarının daha çok söz sahibi olmasını hedefliyoruz. Demokrasinin tamamlayıcısı olan STK ve sendikaların, tüm toplumu etkileyecek kanun ve yönetmelikler hazırlanırken görüşlerine daha çok başvurulmalı, bir paydaş olarak kabul edilmeli ve tecrübelerinden faydalanılmalıdır. Maalesef Türkiye’de bu paydaşlık sistemi çok etkin işletilemiyor. İnşallah Türkiye olarak sendikal mücadelede Dünya standartlarının da üstüne çıkacağımızı umut ediyorum. Sendikalar olarak demokratik gelişmede ve toplumun dönüşümünde her zaman öncü kuvvet olacağımızı düşünüyorum.”

* Memur-Sen ne zaman kuruldu, bugünkü durumu nedir?

“Memur-Sen’in temeli, merhum eğitimci, şair, yazar, mütefekkir Mehmet Akif İnan tarafından 14 Şubat 1992'de Eğitim Bir-Sen'in kurulması ile atılmıştır. Diğer hizmet kollarını temsil eden sendikaların da kurulması ile 9 Haziran 1995’te Memur Sen sendikal hayatına başlamıştır. Sendikacılık için genç sayılabilecek bir yaşta olan Memur Sen kısa zamanda çok zor işler başararak 27 yılda 1 milyonu aşkın üyeye ulaşmıştır. Kamu işvereni karşısında genel yetkili sendikadır. Bu zor işleri, soğuk savaşın izleri altında örselenmiş, vesayet hastalığına tutulmuş bir demokrasi ikliminde, ülkemizin en fırtınalı zamanlarından geçerken başarmış ve memurlar için hayal dahi edilemeyecek kazanımların hayata geçirilmesine öncü olmuştur. 

Giresun ilimizde de Memur-Sen fedakâr ve cefakâr büyüklerimizin omuzlarında 1996 yılında sendikal hayata katılmıştır. Bugün toplamda on bini aşan üyesiyle Giresun’da en büyük, en yaygın ve en örgütlü sivil toplum örgütüdür. 

Bugün Türkiye genelinde Memur Sen ve bağlı sendikalar, ilimizde de Giresun Şubemiz, memurların çalışma hayatını kolaylaştırmak ve onlara her alanda kazanımlar sağlamak için tüm örgütlü gücü ile mücadele etmektedir.”

* Memur-Sen olarak örgütlenme modeliniz nedir? Memur Sen’i sendikal hayatta nerede konumlandırıyorsunuz? Farkınız nedir?

“Memur-Sen toplam 11 farklı iş kolunda kurulan ana omurga sendikaları yanında emekli, kadın ve genç örgütlenmeleri ile üye sayısı 1 milyonu aşan Türkiye’nin en büyük sendikası ve sivil toplum kuruluşudur. Eğitim-Bir-Sen, Sağlık-Sen, Diyanet-Sen, Büro Memur-Sen, Bem-Bir-Sen, Toç Bir-Sen, Bayındır Memur-Sen, Enerji Bir-Sen, Birlik Haber-Sen, Ulaştırma Memur-Sen ve Kültür Memur-Sen konfederasyonumuzu oluşturan sendikalarımızdır. 

Merhum Genel Başkanımız Mehmet Akif İnan dava arkadaşlarıyla Memur-Sen’i dönemin zor şartları altında hayata geçirirken amaç ve ilkelerinin başına ‘MANEVİ DEĞERLERE BAĞLI…’ ifadesini koyuyor. Aslında Memur-Sen’in sırrı bu ifade de gizli. Bizler manevi değerlerimiz ve milli kodlarımız ile uyuşmayan hiçbir zeminde olmayız. Bu değerlere kasteden tüm oluşumların karşısında en güçlü set olarak yer alırız. Memur-Sen için benim kullanacağım motto ‘BİR SENDİKADAN ÖTESİ…’ olurdu. Salt maddi kazanımlar elde etmek için ya da bugünün akçeli çıkarları uğruna vatanının, milletinin geleceğini düşünmeden pervasızca fiillere girişmek bizim sendikacılık anlayışımızda yok. Memur-Sen sorumlu sendikacılık yaparak sorunsuz bir iş hayatına ulaşmanın anahtarıdır. 

Bizim anlayışımızda hakkın ideolojisi olamaz. Hakkı tüm ideolojilerin üstünde insan onurunun bir parçası olarak görmekteyiz. Bu nedenle bizim için her çalışanın, hak ettiği şekilde, insanca yaşaması vazgeçilmez bir davadır. Burada sadece maddi haklardan bahsetmiyorum. İnsanların kıyafetlerinden ötürü yargılanmadığı ve yadırganmadığı, kendi kültürel değerleri ve mirası ile kavga etmeyen bir toplumdan bahsediyorum aynı zamanda. Bu huzur iklimini sağlamak bizlerin mücadelesidir.” 

* İşçi ve memur sendikaları arasındaki fark nedir? 

“İşçi ve memur sendikaları arasında birkaç ince nüans var. İşçi sendikalarında kazanımlardan yararlanmak için işçiler yetkili sendikaya üye olmak ya da dayanışma aidatı ödemek durumunda. Bu aidat da aylık hatırı sayılı bir meblağ. Memur sendikalarında ise yetkili sendikanın kazanımlarından üye olsun olmasın tüm memurlar faydalanmaktadır. Ayrıca sendika aidatları memurlar için maaşın binde 5’i civarında. Bu nedenle işçi sendikalarının mal varlığı sürekli gündemde olurken, memur sendikaları bu konularla gündem olmaz.”

* “Memur-Sen’e bağlı sendikalar Ak Parti’ye yakın ve hükümeti eleştirmiyor” yorumları yapılıyor. Bu söylem ne kadar doğru?

“Memur-Sen’in Ak Parti’ye yakın ve iktidarı eleştirmiyor şeklindeki algı ve yorumlara katılmıyorum. Bizimle Ak Parti’nin taban uyuşması var. Medya geçmişi tarandığında Memur-Sen’in sözcüleri tarafından Ak Parti’ye ciddi manada yapıcı eleştiriler yaptığımız görülecektir. Kamuoyundaki algılar yersizdir. 

Çalışanlarımızın/üyelerimizin problemlerini çözmemiz için idare ile diyalog kurmamız ve onlarla işbirliği yapmamız gerekiyor. Bunun adı yakınlaşmak değil çözüm noktasında ortak akılla hareket etmektir.

* Sendikalar emek ve emekçiden yana bir tutum sergilerken bu eleştiriler neden gündemden düşmüyor?

“Sendikalar emek ve emekçiden yana tutum sergiliyorlar ve bunun için bedel ödüyorlar. Memur-Sen’in yapıcı ve çözüm odaklı eleştirisi bazı kesimlerin hoşuna gitmiyor olabilir.”

* Şu anda sendikal gündeminizde neler var?

“Eğitim-Bir-Sen olarak gündemimizde meslek kanunu var. Meslek kanunuyla ilgili eylem yapıyoruz ve sahadayız. Okul müdürlerinden sevk almadan hastaneye gidemediğimiz günlerden bu günlere geldik ve bunların hepsinin altında sendikamızın imzası var. Yapıcı ve çözüm odaklı yaptığımız çalışma ve eleştirilerin sağladığı dönüşümdür bu.

Toplu görüşmelerden toplu sözleşmelere geçilmesi çok önemli bir başarıdır. Birçok kazanımımızın ardında bu toplu sözleşmeler vardır. Bunlar elbette yeterli değil. Onun için daha fazlası adına çalışmalarımız sürüyor.

Devlet memuru sendika mı kurar? Memurun sendikası mı olur’ denilen günlerden geçerek bu günlere geldik. Daha güzel günler için emek ve emekçiden yana mücadelemiz sürecek.”

* Biraz da yerel gündem üzerine konuşalım istiyorum. Gündeminizde hangi yerel sorunlar var?

“Gündemimize yerel sorunları da dahil ediyoruz. Giresun’un işsizlik, trafik ve turizmle ilgili sıkıntılarını vb. takip ederek görüş beyan ediyoruz.

Giresun’un gelişmesi için konsept kent olması lazım. Yani ya sanayi şehri ya turizm şehri ya da üniversite şehri olması lazım. Coğrafi yapımızdan dolayı sanayi şehri olma avantajımız pek yok ama yeterli altyapı sağlanırsa Giresun’un turizm alanında söz sahibi olabilmesi gerçeği var. 

Üniversite şehri olma yolunda az da olsa bir yol alındı. Keşke, Aksu Seka Fabrikası özelleştiğinde bu alana üniversite kampüsü kurulabilseydi bölgenin sayılı kampüsleri arasında olurdu. Bu şansı kaçırdık. Şehri doğuya doğru büyütme imkânı varken bunu başaramadık. Konut yapılacak yere üniversite, üniversite yapılacak yere de konut yaptık. Şu anda Giresun Üniversitesi’nin kampüs girişi yok. Kampüs girişi olmayan bir üniversite şehriyiz. Mahalle içi sokaklardan üniversite kampüsüne giriliyor. Bu durum bu şehirde yaşayan biri olarak beni üzüyor.”

* Giresun’da eğitim alanında en çok dikkat çeken sorunları özetleyebilir misiniz?

“Giresun’un her köşesini dolaşıyoruz. Çamoluk’tan Eynesil’e, Bulancak Aydındere’den Yağlıdere Sınır Köyü’ne kadar adım atmadığımız okul bahçesi, misafir olmadığımız öğretmenler odası yok. 

Giresun’da eğitim kurumlarının fiziksel altyapısı genel olarak güzel. Öğretmen açığımız yok ama yardımcı personel konusunda eksiğimiz var, çözümü için taleplerimizi yetkililere ilettik.

Giresun’da meslek liselerinde öğrenci azlığı sorunu var. Bir toplumun geleceğine yön vermek istiyorsanız meslek liselerini ayağa kaldırmak lazım.  Şu anda meslek liseleri can çekişiyor. Genel liselere yapılan talep yığılmalarının öğrencilerimizi iş ve zanaat sahibi yapacak meslek liselerine evrilmesi gerekiyor. Ara eleman ihtiyacının tek çözümü meslek liseleridir.

Eğitimle ilgili dillendirdiğimiz bir diğer sıkıntımız da temel eğitimde okul bütçesi uygulamasına geçilmesi idi. Nihayet girişimlerimiz ile ilk kez bu sene bu yönde adımlar atıldı. Önümüzdeki yıllarda daha da iyileştirileceğine inanıyoruz.

Taşımalı eğitimle ilgili Giresun olarak ülkemizde örnek şehirler  arasındayız.  Ancak ekonomideki dalgalanma ve artan maliyetler okul servisi hizmeti sağlayan esnaflarımızı zor durumda bırakmıştır. Çocuklarımızı emanet ettiğimiz servislerin yüksek standartlara sahip olması vazgeçilmez bir gerekliliktir.” 

* Eğitim çalışanlarının mali ve özlük haklarıyla ilgili sorunlar nedir? Sizin taleplerinizi öğrenebilir miyim?

“Eğitim çalışanlarının mali ve özlük haklarında istenilen noktada değiliz. Devlet memurları arasında en az maaş alanlar arasında öğretmenleri de sayabiliriz. Yeni göreve başlayan bir öğretmen asgari ücretin biraz üstünde bir gelir elde etmektedir. Öğretmenlerin emeğinin karşılığı asla bu değildir, olmamalı. Bununla ilgili iyileştirmenin 2023 yılında gerçekleşeceğini umut ediyoruz.”

* Öğretmenlik meslek kanununun kapsamının değiştirilmesiyle ilgili neler söylemek istersiniz?

“Gündemimizdeki en önemli konu ÖMK ve Kariyer Basamakları Sınavı. Öğretmenler zaten mesleklerinde uzman. Öğretmenlerimize kişisel ve mesleki katkı sağlanması isteniyorsa yüksek lisans ve doktoraların önünün açılmasını çözüm olarak söylüyoruz ve öneriyoruz. Başöğretmenlik konusu sınav yerine çalışma yılıyla orantılı olarak çözülebilirdi. Sınav konusu öğretmenlerimizi huzursuz ve mutsuz ediyor. Çözüm bekliyoruz.

Öğretmenlik meslek kanununun içerisinde öğretmenlerimizi sözlü ve fiili şiddetten koruyacak bir madde yok. Ayrıca, ödül ve disiplin yönetmenliğinde de muğlak ifadeler var. Bu konuda net ifadeleri kapsayan yeni bir yönetmenliğin hayata geçmesini bekliyoruz.

Teknolojik gelişimle beraber eğitimin kalitesi de arttı. Türkiye’mizin inşasında söz hakkı olan eğitim çalışanlarının hak ettiği maddi ve manevi desteği bizi yönetenlerin sağlayacağını düşünüyorum. Eğitim ihmale gelmez, nerede sorun varsa acilen neşter vurulmalıdır.”

* Sayın başkan, Giresun’da Memur-Sen ve Eğitim Bir-Sen’in üye sayısı nedir?

“Giresun’da Memur-Sen’in 9.840, Eğitim Bir-Sen’in de 3.058 üyesi var. Bu vesile ile tüm üyelerimize ve tüm çalışanlarımıza selamlarımı yolluyorum.”

* Sayın Sarı, keyifli ve bilgilendirici bir söyleşinin sonuna geldik. Bu kapsamda hem Memur-Sen hem de Eğitim-Bir-Sen üzerine sorularımızı cevaplandırdınız. Son olarak neler söylemek istersiniz? Teşekkürler.

“Bana böyle bir fırsat verdiğiniz için öncelikle teşekkürlerimi ifade ediyorum ve başarılar diliyorum.

Memur-Sen ‘Bir sendikadan ötesi…’ dedik ya; işte uzak bir ile atanıp ailesinden, memleketinden ayrılıp gelen gençlerin ilk arkadaşı, ilk komşusu, ilk yol göstereni; doğal afetlerde mağdur vatandaşlarımıza uzanan yardım eli, sıcak çorbası, paylaşılan ekmeği; sıradan bir alışverişte dahi üyelerinin özel hissetmesini sağlayan ayrıcalıklar dünyası… Sözün özü Memur-Sen insana değer veren ve değer katan kutlu bir dava…

Sohbetimizin sonunda şunları özellikle belirtmek isterim: Türkiye’miz içinde bulunduğu coğrafyanın lideri konumundadır. Batı bir duraklamada, doğu yükselişte, hamdolsun ki Türkiye’miz bu köprü üstünde kendi ayakları üstünde bir dengede. Eğitim ile bizler bu yükselişin öncüsü olabiliriz. Olgun demokrasimiz ve güçlü sivil toplum yapımızla ümmetin önünü açacak olan, onları geçmişteki hatalara düşmekten uzak tutacak olan yegâne güç Türkiye’dir. Mazlumların güvenli limanı olan haksızlıkları korkmadan haykıran bir Türkiye’nin istikrarı, ümmetin ve bu coğrafyanın umudu olmaya devam edecektir.”