Devlet bütçesinden bu yılın ilk yarısında kişi başına en yüksek harcama Tunceli, Ankara ve Hakkari´ye, en az harcama ise İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa´ya yapıldı. Bu dönemde Hazine´ye kişi başına en yüksek katkıyı Kocaeli, Ankara ve İstanbul sağladı.
GİRESUN´DA DURUM NE?
Devlet bütçesinden bu yılın ilk yarısında kişi başına en yüksek harcama yapılan iller sıralamasında Giresun´un 49. sırada yer aldığı kayıtlara yansıdı. Devlet, Giresun´dan kişi başına aldığı 384 TL karşılığında 1.083 TL ödedi. Giresun´un kişi başına gelir sıralamasında 30. olurken, toplam gelir sıralamasında da 59. olduğu gözlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Maliye Bakanlığı verileri üzerinden yapılan hesaplamalara göre, 2013 yılının ilk yarısında Merkezi Yönetim Bütçesinden yaklaşık 188 milyar liralık harcama yapıldı. Bunun 107 milyar 24 milyon 389 bin liralık bölümünü başta genel kamu hizmetleri, borç ödemeleri ve Sosyal Güvenlik Kurumuna transferler olmak üzere merkezi harcamalar oluşturdu.
Bu dönemde il bazında en yüksek harcama 14 milyar 297 milyon 475 bin lirayla Ankara için gerçekleştirildi. Bunda bakanlıklar ve diğer kamu kuruluşlarının merkezi birimlerinin Ankara´da bulunması etkili oldu. Başkentte kişi başına harcama 2 bin 879 lira, kişi başına gelir de 6 bin 236 lira olarak belirlendi.
Kişi başına en yüksek harcama ise Tunceli´de oldu. Devlet, Tunceli´de kişi başına 3 bin 367 lira harcama yaptı, buna karşılık bu ilden kişi başına 372 lira gelir elde etti. Toplamda bakıldığında Tunceli´de devlet 32 milyon 131 bin lira gelir elde ederken, 290 milyon 500 lira harcamada bulundu.
Tunceli ve Ankara´yı Hakkar izledi. Devletin kişi başına 2 bin 55 lira harcadığı Hakkari´de kişi başına elde ettiği gelir sadece 72 lira oldu. Devlet, yılın ilk yarısında Hakkari için 575 milyon 444 bin lira harcamada bulundu. Buna karşılık Hakkari´den 20 milyon 44 bin lira gelir elde edildi.
Devletin kişi başına yaptığı harcamada bu illeri bin 708 lira harcamayla Kastamonu, bin 691 lira harcamayla Elazığ, bin 654 lira ile Artvin, bin 626 lira ile Trabzon, bin 620 lira ile Erzurum, bin 616 lira ile Isparta, bin 584 lira ile Bayburt, bin 551 lira ile Erzincan, bin 505 lira ile Rize takip etti.
Bu illerden Kastamonu´da kişi başına gelir 634 lira, Elazığ´da 483 lira, Artvin´de 653 lira, Trabzon´da 789 lira, Erzurum´da 495 lira, Isparta´da 586 lira, Bayburt´ta 304 lira, Erzincan´da 429 lira, Rize´de ise 718 lira düzeyinde gerçekleşti.
Yılın ilk 6 ayında Kocaeli 11 bin 826 lira ile kişi bazında devlete en fazla kazanç sağlayan il oldu.TÜPRAŞ başta olmak üzere diğer sanayi kuruluşlarının da katkısıyla bütçeye 19 milyar 331 milyon 545 bin lira gelir aktaran Kocaeli´ye 6 aylık dönemde bütçeden 1 milyar 545 milyon 763 bin lira harcama yapıldı. Böylece Kocaeli´de kişi başına 946 liralık harcamaya karşılık 11 bin 826 liralık gelir rakamına ulaşıldı.
Yaklaşık 13,9 milyon kişinin yaşadığı İstanbul ise yılın ilk yarısında, devletten aldığı her 1 liranın karşılığını 8,8 lira olarak ödedi. Bütçe gelirlerinin yüzde 38´ini tek başına üstlenen İstanbul, bu süreçte Hazine´ye 72 milyar 702 milyon 990 bin lira kazandırdı. Buna karşılık devletin İstanbul için yaptığı harcama 8 milyar 225 milyon 704 bin lirada kaldı.
Bu rakama göre, İstanbul´da kişi başına harcama 594 lira, kişi başına gelir ise 5 bin 248 lira oldu.
Kişi başına harcamanın 989 lira, kişi başına gelirin de 4 bin 212 lira olduğu İzmir dışında devlet, Ankara, Antalya, Bursa, Hatay, Mersin, Muğla, Tekirdağ, Zonguldak ve
Kırıkkale´de de harcadığından daha fazlasını geri aldı.
Bu illerden Bursa´da kişi başına harcama 882 lira, kişi başına gelir bin 301 lira, Antalya´da kişi başına harcama 862 lira, kişi başına gelir bin 146 lira, Mersin´de kişi başına harcama 949 lira, kişi başına gelir bin 862 lira düzeyinde gerçekleşti.
Vergi tahsilatında durum
Hakkari, ilk 6 ayda yüzde 11,37´lik oranla Türkiye´de vergi tahsilatının en düşük seviyede gerçekleştiği il olarak dikkati çekti.
Hakkari´de tahakkuk eden 176 milyon 227 bin liralık verginin sadece 20 milyon 44 bin lirası tahsil edilebildi. Vergi tahsilat oranı, Mardin´de yüzde 25,30, Iğdır´da yüzde 26,10, Gaziantep´te yüzde 29,29, Adana´da yüzde 31,64, Kırklareli´nde yüzde 31,66, Niğde´de yüzde 31,90, Düzce´de yüzde 32,47, Batman´da yüzde 34,70, Şırnak´ta yüzde 34,82, Aydın´da yüzde 34,74, Adıyaman´da yüzde 35,44 olarak belirlendi.
Vergi tahsilatı en yüksek il de Tunceli oldu. Tahakkuk eden vergiye karşılık yapılan tahsilat oranı Tunceli´de yüzde 68,83, Ankara´da yüzde 66,87, İzmir´de yüzde 63,18, Gümüşhane´de yüzde 61,68, Rize´de yüzde 60,28, İstanbul´da ise yüzde 46,82 olarak tespit edildi.
